مراقبت های دوران بارداری
یکی از نشانه های داشتن سبک زندگی سالم در دوران بارداری “مراقبت های بارداری” یا (prenatal care) است که شامل معاینات پزشکی منظم نیز می شود.
به محض این که متوجه شدید باردار هستید، نوبت بگیرید و به پزشک مراجعه کنید. سابقه پزشکی خود را در اختیار دکتر خود قرار بدهید و هر علائمی که دارید به او توضیح بدهید. در هر جلسه وزن و فشار خون شما دریافت می شود. این اندازه گیری ها به ثبت وضعیت سلامت در دوران بارداری و ردگیری آن کمک می کند.
در اولین جلسه مراقبت های بارداری ممکن است آزمایش خون و ادرار تجویز شود و همچنین ممکن است در جلسات بعد نیز تکرار شود. آزمایش ادرار برای بررسی وجود باکتریها، میزان قند خون که بالا بودن آن میتواند نشانه دیابت باشد و میزان پروتئین که بالا بودن آن میتواند نشان دهنده پره اکلامپسی (preeclampsia) باشد لازم است. آزمایش خون برای بررسی تعداد سلولهای مختلف خون، میزان آهن خون و بیماریهای عفونی مانند هپاتیت، ایدز و سفیلیس انجام می شود.
ممکن است آزمایشهای دیگری نیز در جلسه اول انجام شود. این بستگی به زمینه بیماری یا علائم و خطر مشکلات دیگر دارد. آزمایشهای دیگری که ممکن است انجام شوند عبارتند از:
- معاینه لگن برای بررسی اندازه و شکل رحم
- تست پاپ اسمیر برای غربالگری سرطان دهانه رحم
- سونوگرافی برای بررسی وضعیت و رشد جنین (در سونوگرافی از امواج صوتی استفاده میشود)
پس از اولین جلسه، هر چهار هفته یک بار باید مراجعه داشته باشید. برای مراقبت های بارداری در ماه هفتم و ماه هشتم هر دو هفته یک بار باید مراجعه کنید. در ماه آخر بارداری هر هفته باید تحت نظر باشید تا زمانی که کودک به دنیا بیاید. در هر جلسه دکتر وزن و فشار خون شما را بررسی میکند و آزمایش ادرار میگیرد. دکتر به صدای قلب جنین گوش میدهد و اندازه رحم را پس از هفته بیستم در نظر میگیرد. همیشه باید هر مشکل یا نگرانی را با پزشک مطرح کنید.
بهبود سلامت در دوران بارداری
مراقبت های دوران بارداری برای سلامت مادر و کودک اهمیت بسزایی دارد. راهنمایی های ساده زیر برای مراقبت در دوران بارداری میتواند مفید باشد.
در بارداری چقدر وزن باید اضافه کنم؟
در مورد وزن دقیق مناسب خود با دکتر صحبت کنید چون مقدار آن در هر فردی متفاوت است اما به طور کلی بیشتر زنان حدود 11 تا 13.5 کیلو گرم وزن اضافه میکنند. اگر هنگامی که باردار شدید کمبود وزن داشتید ممکن است در این مدت وزن بیشتری اضافه کنید. اگر اضافه وزن داشته اید ممکن است نیاز کمتری به وزن گیری داشته باشید. برای کنترل وزن در بارداری حتما با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
در بارداری چه چیزهایی باید بخورم؟
داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل در بارداری یکی از بهترین کارهایی است که میتوانید برای خود و کودکتان انجام بدهید. در دوران بارداری مراقب غذاهای زیر باشید:
گوشت، تخم مرغ و ماهی. این غذاها اگر کامل پخته نشوند سلامت شما را به خطر می اندازند. همچنین نباید ماهی را بیش از دو تا سه وعده در هفته بیشتر استفاده کنید (کنسرو ماهی هم ماهی محسوب میشود). ماهی هایی مثل اره ماهی، کوسه، شاه ماهی خالمخالی (کینگ ماکرل) یا تاج ماهی (tilefish) نخورید. این ماهی ها مقدار زیادی جیوه دارند که میتواند به جنین در حال رشد آسیب برساند. اگر تن ماهی میخورید، تُن سبک (لایت تُن) بخورید. تن ماهی سبک از ماهی های خاصی تهیه میشود که گوشت تیره تر، بافت نرمتر و طعم بیشتری نسبت به تن سفید دارند.
میوه ها و سبزیجات. همه نوع میوه و سبزیجات را باید پیش از خوردن خوب بشویید. تخته گوشت و پیشخوان آشپزخانه را تمیز نگه دارید.
لبنیات. حداقل 4 وعده لبنیات در روز مصرف کنید تا کلسیم کافی برای خودتان و کودکتان داشته باشید. شیر غیر پاستوریزه یا هر گونه لبنیات غیر پاستوریزه و محلی هرگز مصرف نکنید. این محصولات ممکن است حاوی باکتریهایی باشند که عفونت ایجاد میکند.
جایگزینهای شکر. بعضی از شیرین کننده های مصنوعی را به میزان اعتدال میتوان مصرف کرد از جمله اسپارتایم و ساکرالوز. اگر فنیل کتونوریا مصرف میکنید نباید اسپارتایم مصرف کنید.
کافئین. روزانه بیشتر از یک یا دو فنجان قهوه یا نوشیدنی دیگر حاوی کافئین نباید مصرف کنید.
از مصرف دخانیات و الکل در دوران بارداری اکیدا خودداری کنید.
در هنگام بارداری، از مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار دوری شود. احتمال بیش فعالی در کودکانی که مادرانشان در طول بارداری سیگار می‌کشند، دو برابر است.
آیا میتوانم دارو مصرف کنم؟
موضوع مصرف دارو در دوران بارداری را باید با پزشک متخصص زنان و زایمان مطرح کنید. هر دارویی از جمله داروهای تجویزی، مسکن و مکمل های گیاهی را باید با اجازه پزشک مصرف کنید. بعضی از داروها میتوانند به نقص جنین منجر شوند به خصوص اگر در سه ماهه اول بارداری مصرف شوند.
آیا میتوانم در دوران بارداری ویتامین مصرف کنم؟
مصرف ویتامین در دوران بارداری لازم هست تحت نظر متخصص باشد. زنان باردار باید حداقل 400 میکروگرم اسید فولیک در روز مصرف کنند. این کار به جلوگیری از مشکلات مغز و نخاع کمک میکند. در مورد نیاز بیشتر به ویتامین با پزشک صحبت کنید. بهترین کار این است که مصرف اسید فولیک را پیش از بارداری شروع کنید. مصرف آن باید روزانه باشد. ویتامین ها یا مکمل های دیگر را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
در دوران بارداری تا چه مدت میتوانم کار کنم؟
شرایط کار در بارداری برای هر کسی متفاوت است. همچنین نوع کار و محیط کار نیز نقش مهمی در تعیین شروع مرخصی بارداری دارد. مثلا موادی مثل سرب، مس و جیوه و تشعشع برای جنین ضرر دارند. اگر شغلتان به صورتی است که فعالیت فیزیکی دارید ممکن است مدت زیادی نتوانید ادامه بدهید. کارهای پشت میزی مشکلی برای کودک ایجاد نمیکنند. با این حال هنگام نشستن پشت میز، نباید وزن لپ تاپ یا کامپیوتر را روی شکم یا رحم بیندازید. وضعیت سلامت عمومی نیز میتواند تعیین کند در دوران بارداری تا چه مدت کار کنید. اگر خطر برخی مشکلات یا زایمان زودرس وجود داشته باشد ممکن است لازم باشد استراحت مطلق بگیرید.
آیا در دوران بارداری میتوانم ورزش کنم؟
اگر مشکل خاصی در بارداری ندارید باید ورزش منظم انجام بدهید. ورزش به راحتی بیشتر و سبک زندگی سالم کمک میکند. حداقل سی دقیقه در روز ورزش کنید. درباره هر مشکلی که میتواند مانع ورزش در دوران بارداری باشد، با پزشک صحبت کنید.
بعضی از زنان بیان میدارند ورزش در بارداری باعث راحت تر شدن درد زایمان و سهولت خود زایمان میشود. راه رفتن و شنا کردن ورزشهای بسیار خوبی هستند. اگر پیش از بارداری فعالیت بدنی نداشته اید ورزش را به تدریج شروع کنید و در این کار افراط نکنید. مقدار زیادی آب بخورید تا از کم آبی بدن و بالا رفتن حرارت بدن جلوگیری شود. از انجام ورزشهایی که خطر زمین خوردن دارندمانند اسکی ، صخره نوردی و ورزشهای برخوردی مثل فوتبال و بسکتبال پرهیز کنید. اگر پیش از بارداری فعالیت داشته اید میتوانید آن را ادامه بدهید. هر سوال یا نگرانی دارید از پزشک خود بپرسید.
اگر در حین یا پس از ورزش علائمی مثل تاری دید، سرگیجه، درد سینه یا درد شکم دارید با پزشک تماس بگیرید.
میتوانم در دوران بارداری رابطه جنسی داشته باشم؟
این کار مشکلی ندارد اما اگر نگران مشکلات خاصی هستید یا بارداری پر خطر دارید ابتدا با پزشک صحبت کنید. میزان تمایل جنسی بعضی از زنان در دوران بارداری تغییر میکند. با بزرگتر شدن شکم ممکن است لازم باشد حالت بدنتان در حین رابطه جنسی در بارداری به شکل دیگری باشد مثلا به پهلو بخوابید یا رو قرار بگیرید.
اقدامات لازم جهت دوران بارداری:
مراجعه فوری جهت تشخیص به موقع بارداری یک هفته پس ازتاخیر قاعدگی به پزشک یا ماما
مراجعه در زمان های تعیین شده جهت مراقبت های معمول دوران بارداری به مرکزبهداشتی درمانی یاپزشک و ماما:
معمولا یک بارداری طبیعی 40 هفته طول می کشد .در این مدت مراقبتهای لازم باید 8 بار به مادر (2 بار در 20 هفته اول و 6 بار در 20 هفته دوم بارداری )ارائه گردد .
نکته:تعداد این ملاقات ها ممکن است با توجه به وضعیت مادر و نظر پزشک یا ماما تغییر کند .
انجام تستهای غربالگری ناهنجاریهای جنینی دربارداری
انجام آزمایشات روتین بارداری وسونوگرافی دربارداری
مصرف فولیک اسید تا پایان بارداری روزانه 400میکروگرم(این قرص از3ماه قبل بارداری نیز توصیه می شود.)
مصرف قرص آهن ازهفته 16 بارداری تاسه ماه پس اززایمان روزانه یک قرص
مصرف قرص یا کپسول مولتی ویتامین ازهفته 16 بارداری تاپایان بارداری روزانه یک قرص یاکپسول
(درصورتیکه قرص مولتی ویتامین حاوی 400 میکروگرم می باشد نیازی به ادامه مصرف فولیک اسید نیست.)
نکته: قبل ازمصرف قرص مولتی ویتامین درخصوص مقادیر ویتامین آ موجود درقرص یا کپسول با پزشک یاماما مشورت کنید زیرا مقادیر بیش ازحد مجاز آن دربارداری مضرخواهدبود.
شرکت در8جلسه کلاسهای آمادگی برای زایمان ازهفته20 بارداری
ویزیت اولیه بارداری وآزمایشات دوران بارداری بطور رایگان صورت می پذیرد.
توجه به علائم خطر بارداری ودرصورت مواجهه با هریک ازمشکلات وعلائم خطرذیل سریعا” به مرکز بهداشتی درمانی و یا بیمارستان مراجعه گردد:
خونریزی یالکه بینی-کاهش یا نداشتن حرکت جنین-آبریزش یا خیس شدن ناگهانی-دردوورم یک طرفه ساق پا وران-دردشکم وپهلوهاویا دردسردل-سوزش یا دردهنگام ادرارکردن-استفراغ شدید ومداوم یا خونی-تب ولرز-تنگی ونفس وتپش قلب-ورم دستها،صورت یا تمام بدن-سردرد وتاری دید-افزایش ناگهانی وزن(یک کیلوگرم یابیشتر درهفته)-عفونت،آبسه ودردشدید دندان
اهمیت مراقبتهای پس از زایمان:
تعداد زیادی از مادران به دلیل عفونت ،خونریزی و فشارخون بالا پس از زایمان درمعرض خطرقرارمی گیرند. .بنابراین ضروری است مادران پس از زایمان در زمان های تعیین شده برای اطمینان از سلامت خود و نوزادشان مراقبت شوند.
اقدامات لازم جهت مراقبت پس اززایمان:
مراجعه درزمانهای ذیل جهت مراقبتهای پس از زایمان به مرکزبهداشتی درمانی یاپزشک و ماما
دفعات مراقبت پس از زایمان:
مراقبت اول: 3 روز اول
مراقبت دوم: 10 تا 15 روز اول
مراقبت سوم: 42 تا 60 روز پس از زایمان
تعداد این ملاقات ها ممکن است با توجه به وضعیت مادر و نظر پزشک یا ماما تغییر کند .
توجه به علائم خطر پس اززایمان ومراجعه دراولین فرصت به مرکزبهداشتی درمانی یا بیمارستان:
خونریزی بیش ازحد قاعدگی درهفته اول –دردوسوزش وترشح ازمحل بخیه ها-دردشکم وپهلوها-افسردگی شدید-جنون پس اززایمان-سوزش یادردهنگام ادرارکردن-خروج ترشحات چرکی وبدبو ازمهبل-دردوتورم وسفتی پستانها-تب ولرز-دردوورم یک طرفه ساق پاوران-تنگی نفس-تپش قلب-سرگیجه-سردردی که بامسکن بهبودنیابد.
توجه به بهداشت فردی ومحل بخیه ها:
تعویض مکررنواربهداشتی ولباس زیر، درصورت زایمان طبیعی :شستشوی روزانه ناحیه تناسلی،نشستن درآب گرم،استفاده از حرارت سشواریالامپ پوشیده باپارچه(برای ترمیم سریع محل بخیه)ودرصورت زایمان سزارین:پانسمان روزانه محل بخیه ها،درصورت وجودقرمزی،ترشح ودرددرناحیه عمل مراجعه به مرکزبهداشتی درمانی
مصرف قرص آهن ومولتی ویتامین روزانه یکعددتا3ماه پس اززایمان
انجام زایمان ایمن:
انجام زایمان درمکان ایمن (بیمارستان-مراکزدرمانی-تسهیلات زایمانی) وتوسط فرد ماهر ضروریست.
خانم بارداربه محض بروزعلائم زایمانی مانندترشح خونابه ای،پارگی کیسه آب ودردهای انقباضی منظم شکم وکمر
می بایست به نزدیکترین مرکزدرمانی مراجعه فوری نماید.
ممنون از مطالب مفيدتون
مطلب مفیدی بود ممنون
سلام ممنون از اطلاعاتی که قرار دادین عالی بود